Het is nu onduidelijk wie toezicht moet houden op de aanleg van gasleidingen onder straten: de gemeenten of de toezichthouder op de energiemarkt, de DTe. Het gevolg is dat de overheid de aanleg van nieuwe leidingen niet controleert. CDA en PvdA willen dat het kabinet hierin verandering brengt. 'Dat houdt niet in dat naast iedere pijpfitter een ambtenaar moet staan, maar de overheid moet wel heldere regels opstellen en die controleren', zegt CDA-Kamerlid Hessels. GroenLinks en de SP vinden al langer dat de overheid haar greep op de energiemarkt moet verstevigen.

De energiebedrijven bepalen van oudsher zelf hoe ze nieuwe gasleidingen in straten willen aanleggen. De liberalisering van de gasmarkt had tot overheidstoezicht moeten leiden. De nieuwe Gaswet blijkt echter voor meerdere uitleg vatbaar.

De PvdA meent dat de DTe de aanleg van nieuwe gasleidingen moet controleren. 'De DTe is namelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van de netwerken', zegt Kamerlid Crone. 'Hoe kun je de kwaliteit nu controleren als je niet weet wat er ligt?' De toezichthouder wil echter alleen het huidige gasnet controleren en schuift de bal naar de gemeenten. Die zouden bij de afgifte van graafvergunningen eenvoudig allerlei kwaliteitseisen kunnen bedingen. De DTe wordt hierin gesteund door de ministeries van Economische Zaken en VROM.

De gemeenten wijzen deze verantwoordelijkheid echter rigoureus van de hand. 'Daar hebben gemeenten geen kennis, capaciteit en geld voor. Die doen dat dus ook niet', aldus een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Bovendien zouden gemeenten wettelijk niet bevoegd zijn om de kwaliteit van nieuwe gasleidingen te controleren. Doorgaans bepalen ze alleen de ligging van de leidingen en letten ze erop dat de bestrating en de groenvoorziening weer netjes op orde worden gebracht.

Om de veiligheid te waarborgen, werkt de energiebranche al jaren met zelfontworpen richtlijnen. Recent onderzoek van bureau Gastec wees echter uit dat de normen geen eisen stellen aan de veiligheid. Ook zouden ze deels verouderd en niet-consistent zijn. De branche denkt na over nieuwe, betere normen. De DTe vindt dat er een einde moet komen aan deze vorm van zelfregulering.

Overigens zijn ongelukken met gaslekken in straten zeer zeldzaam.