woensdag 6 augustus 2003 uur.
ANKARA - De onderhuidse spanningen in Turkije tussen regering en strijdkrachten zijn tot een uitbarsting gekomen. Verscheidene hoge generaals hebben zware kritiek geuit op premier Tayyip Erdogan vanwege het regeringsbesluit de door de militairen gedomineerde Nationale Veiligheidsraad terug te brengen tot een adviesraad zonder al te veel macht.
Volgens het kemalistische dagblad Cumhuriyet beschuldigde generaal Cetin Dogan de premier ervan de strijdkrachten te ondermijnen en pogingen te ondernemen de seculiere staat aan te tasten. Dat gebeurde afgelopen weekeinde tijdens het jaarlijkse militaire symposium, waarbij nieuwe generaalsbenoemingen worden bekendgemaakt. Het verhaal wordt in de krant bevestigd door een hoge militair. Ook het dagblad Milliyet maakte gewag van het incident.
Generaal Dogan zei dat Erdogan 'profiteert van de liefde van het Turkse volk voor de Europese Unie. Op een dag zult u daarvoor moeten betalen'. Hij zei dat niet het leger, maar het volk de premier om rekenschap zou vragen. Volgens de generaal 'zullen de pro-seculiere krachten zich verenigen. Indien nodig zullen het leger en de natie hand in hand dit resultaat behalen'.
Volgens Cumhuriyet werd Dogan bijgevallen door andere generaals. Premier Erdogan verdedigde zijn regering en zou hebben verklaard dat er geen sprake is dat deze de strijdkrachten zou willen beschadigen.
De Turkse strijdkrachten, de zelfbenoemde hoeders van de moderne republiek, wantrouwen Erdogan en zijn Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP). Deze partij, die haar wortels heeft in de politieke islam, behaalde in november de absolute meerderheid in het parlement. Erdogan beklemtoont keer op keer dat de AKP een gewone conservatieve partij is en niets te maken heeft met het islamisme.
De herstructurering van de Nationale Veiligheidsraad - gewenst door de Europese Unie, die vindt dat de militairen in een democratie onderschikt dienen te zijn aan de burgerregering - werd vorige week goedgekeurd door het parlement. In het vervolg zal de secretaris-generaal van de raad een burger zijn en niet langer een militair. De wetsvoorstellen moeten nog worden goedgekeurd door president Ahmet Necdet Sezer.
Op het symposium kwam het nog tot een tweede botsing tussen Erdogan en de militairen. De premier blies het traditionele erebanket voor de generaals af. Dat zou zijn gebeurd om ruzie met de militairen te voorkomen over de vrouw van Erdogan, die een hoofddoekje draagt.
