Dit blijkt uit een voorstel tot wijziging van de Woningwet, dat minister Dekker van Volkshuisvesting (VROM) voor advies naar de Raad van State heeft gestuurd.

Met de wetswijziging kunnen gemeenten sneller eigenaren dwingen gebreken aan woningen en bedrijven op te heffen. Als binnen een bepaalde termijn niet aan de opdracht is voldaan, kan de gemeente de eigenaar aansprakelijk stellen voor veiligheids- en gezondheidsrisico's.

Overtredingen van de Woningwet worden een economisch delict. Het is dan bijvoorbeeld niet meer lonend om door eindeloze correspondenties en beroepsprocedures het treffen van voorzieningen te traineren.

De Volendamse caféhouder Jan Veerman is een voorbeeld van iemand die de procedures volledig uitbuitte. De gevolgen van de brand in zijn café De Hemel, die veertien jongeren het leven kostte, waren waarschijnlijk minder ernstig geweest als hij de door de gemeente geconstateerde veiligheidsgebreken had verholpen.

De aanscherping van de Woningwet vloeit voort uit deze cafébrand en de vuurwerkramp in Enschede. Uit onderzoeken naar de oorzaken werd verder duidelijk dat de handhaving van de regels door gemeenten te wensen overliet, en dat bouwregels soms nauwelijks te controleren waren.

Het ministerie van VROM wil overbodige bouwregels zoveel mogelijk schrappen. Volgens de nieuwe wet moeten gemeenten een handhavingsbeleid vaststellen. De wetswijziging geeft de minister van VROM de bevoegdheid gemeenten te verplichten de handhaving ter hand te nemen.

Het Nationaal Centrum voor Preventie (NCP) juicht de wetswijziging toe. Jan Sterk van het NCP: 'Tot nu toe hoefde niemand zich druk te maken over brandpreventie of de gevolgen van brand. De overheid was verantwoordelijk en de verzekering betaalde wel. Dat gaat veranderen.'

Sterk wijst erop dat rechters steeds meer de leiding van bedrijven (mede)verantwoordelijk stellen voor rampen. Cafébaas Veerman werd bijvoorbeeld schuldig bevonden aan dood, brand door schuld en het veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel.