woensdag 6 augustus 2003 uur. 
Run op software voor illegale muziek
Van onze verslaggever Peter van Ammelrooy

AMSTERDAM - Op het illegaal kopiëren van muziek via internet staan boetes tot 150 duizend euro - pér nummer. Grote piraten gaan ondergronds, nieuwkomers zijn inventief.

Ze hebben klinkende namen als BitTorrent, Blubster en Filetopia. En ze vormen de jongste nachtmerrie voor de muziekindustrie, die eindelijk dacht greep te krijgen op de piraterij op internet. Want deze computerprogramma's helpen diefjes op internet deuntjes uit te wisselen zonder dat ze door de platenmaatschappijen kunnen worden opgespoord.

De afgelopen weken is er een run ontstaan op deze stiekeme software. Het startschot werd onbedoeld gegeven door de partij die de piraterij bestrijdt. De Recording Industry Association of America (RIAA), de lobbyclub van de grote vijf platenmaatschappijen, kondigde eind juni aan dat ze individuele gebruikers van internetruilbeurzen als Kazaa en Grokster gaat vervolgen.

Dwangbevelen om achter de identiteit van afzonderlijke muziekpiraten te komen, zijn met honderden tegelijk uitgedeeld aan providers en universiteiten in de VS. De eerste honderden Amerikanen hebben de dagvaarding al op de deurmat gevonden. Op het illegaal uitwisselen van liedjes staat een maximale boete van 150 duizend dollar - pér nummer. Tijd voor de grootste piraten om ondergronds te gaan.

De bedenker van eDonkey, de programmeur Jed McCaleb uit New York, zegt dat zijn onderduikprogramma de afgelopen jaren 50 miljoen keer van internet is opgehaald. Maar vooral de laatste tijd loopt het storm. McCaleb denkt dat het aantal internetters dat de software werkelijk heeft gebruikt rond de acht miljoen ligt.

Ook andere producten merken toegenomen belangstelling. Van Blubster zijn meer dan 3,5 miljoen exemplaren in omloop gebracht, stelt de website Download.com. De Spaanse maker, Pablo Soto, schat dat er 200 duizend gebruikers zijn, die via het netwerk rond de 52 miljoen bestanden delen. BitTorrent, van de 25-jarige programmeur Bram Cohen uit Californië, is wereldwijd door 1,4 miljoen internetters besnuffeld.

De nieuwe ruilbeurzen hebben nog niet de omvang bereikt van de netwerken die in het vizier van de platenmaatschappijen staan. Elke dag kijken tussen 3,4 miljoen en 4,4 miljoen gebruikers of er iets van hun gading is op FastTrack, het netwerk dat de ruggengraat vormt voor de populairste ruilbeurzen Kazaa en Grokster. Maar ook op de uitbaters van deze diensten neemt de druk toe om gebruikers af te schermen van de priemende ogen van de platenbazen.

De nieuwkomers passen verschillende methoden toe om de identiteit van de muziekpiraten te verhullen. Bij Kazaa halen gebruikers rechtstreeks liedjes van elkaars computer via een protocol dat makkelijk uit de rest van het internetverkeer is te vissen. Bij BitTorrent wordt een deuntje in stukjes gehakt. Iedereen die het nummer in stukjes downloadt, biedt die partjes ook weer aan anderen aan. Dat bemoeilijkt opsporing van individuele gebruikers.

Een programma als Blubster kan verhullen welke liedjes een gebruiker op zijn pc heeft staan en verspreid. Juist die gegevens hebben de platenmaatschappijen nodig om bij de rechter aan te tonen dat iemand illegaal muziek verspreidt. Andere programma's versleutelen hun dataverkeer of maken handig gebruik van openbare proxy servers, een soort parkeerplaatsen op internet waar bestanden tijdelijk en geanonimiseerd worden opgeslagen.

Maar ook de stiekeme ruilbeurzen hebben hun achilleshiel. 'Geheel onopgemerkt bestanden uitruilen is onmogelijk', zegt Randy Saaf van het bedrijf MediaDefender, een speurneus die voor de muziekindustrie werkt. Voor bestanden die via BitTorrent worden verspreid, moet een gebruiker de websites vinden waarop een verwijzing is te vinden. Zulke websites kunnen makkelijk uit de lucht gehaald worden, bijvoorbeeld met een elektronisch bombardement. De meest beproefde methode komt van de muziekindustrie: een brief waarin een advocaat eist dat het afgelopen moet zijn met de illegale praktijken.